Su Ayak İzini Azaltmak için Neler Yapılmalıdır?

Dünya üzerinde yer alan canlıların varlığını devam ettirebilmek için ihtiyaç duydukları temel madde sudur. İnsan ve canlı yaşamı için en değerli kaynaklardan biri olan su kaynağının tüketilmesi ya da kirletilmesi durumunda, dünya üzerindeki canlı varlığı tehlikeye girebilmektedir. İnsan yaşamı başta olmak üzere, diğer canlıların da yaşamının tehlikeye girmesinin yanı sıra tarımsal üretim ve diğer endüstriyel faaliyetler de durma noktasına gelmektedir. Yanlış su kullanımı, suları kirletebilecek faaliyetler ya da tüketim gibi çeşitli durumların neden olduğu su ayak izi günümüz dünyasında en önemli konular arasında yer almıştır.

Günümüzde, tarımsal ve endüstriyel faaliyetlerin yanında kişisel su tüketimi de çok yüksek seviyelere gelerek, dünya üzerindeki su miktarını tehlikeye atmaya başlamıştır. Bu tehlike ise başta susuzluk problemi olmak üzere su kaynaklı ölümlerin yaşanabilmesi ya da hayatın durma noktasına gelebilmesi gibi pek çok sorunu da beraberinde getirmektedir. Bu tehlikelerin önüne geçebilmek için su kullanımının ülkelere göre ölçülmesi ve ölçülen su değerinin fazla olması halinde bir çözüm bulunması gerekmektedir. Peki genel olarak su ayak izi nedir ve su ayak izi hesaplama işlemi nasıl yapılır?

Su Ayak İzi Nedir? Nasıl Oluşur?

Su ayak izi kavramı; bir ürünün ya da herhangi bir hizmetin, üretim aşamasının başladığı ilk andan itibaren tüketildiği son ana kadar olan süre içerisinde kullanılan su miktarıdır. Su ayak izi kavramı herhangi  bir malın, ürünün ya da genel olarak suyun tüketimi  sırasında belirlenen göstergedir. Herhangi bir malın ya da hizmetin üretim esnasında kullanılan su miktarı ise suyun ayak izi olarak tanımlanır.

Su ayak izi temelde insanlar tarafından kullanılan ya da kirletilen su miktarının genel su miktarına olan oranını gösterir. Su ayak izini sadece içilen ya da temizlik esnasında tüketilen su miktarı olarak düşünmek doğru olmayacaktır. Su ayak izi, giyilen kıyafetten eğlenceye ve eğitim hayatına kadar oldukça geniş bir alanda oluşmaktadır. Aynı zamanda su ayak izi hesaplaması sonrasında yer alan değer bir ülkenin gelişmişlik düzeyi hakkında da önemli bir görüş elde edilmesini sağlar. Su ayak izi hesaplaması genel olarak yılda bir kez yapılır ve elde edilen sonuca göre bir çözüme gitmeyi gerektirir.

Su Ayak İzi Hesaplaması Nasıl Yapılır?

Su ayak izi hesaplanırken sadece içilen su miktarı göz önünde bulundurulmaz. Su ayak izi ölçümü kirletilen, tüketilen ya da buharlaştırılan su miktarı belirlenerek ölçülür. Bu işlem yeme, içme, genel temizlik, giyim, kullanılan eşyalar, barınma, eğlence ve ulaşım gibi oldukça geniş bir alanda hesaplanır. Su ayak izi hesaplama işlemi günlük hayatta yapılan her eylem, alınan ve tüketilen her ürün için yapılır.

Su ayak izini hesaplayabilmek için oldukça hızlı sonuç veren ve kullanımının da basit olduğu çeşitli hesap yapma araçları yer alır. Bu hesaplama araçlarını kullanarak kişisel su ayak izinizi öğrenebilir ve su ayak izinizin fazla olması durumunda dünya için bir çözüm adımı atabilirsiniz. Bireysel olarak atılan adımlar küçük olsa dahi bilinçli bireyler yetiştirilebilmesi için önem arz eder.

Su ayak izinizi hesaplamak, herhangi bir işletmenin faaliyetlerinde yer alan su bağımlılığını, bir ülkenin su kaynaklarını koruyacak herhangi bir faaliyetin olup olmadığına, gıda kaynaklarının ya da enerji kaynaklarının güvenilirliğini anlama konusunda ve bireysel su tüketiminin düzenlenmesi konusunda oldukça büyük bir avantaj sağlayacaktır. Bu sayede su kirliliği sonucu meydana gelebilecek olumsuzlukları ya da susuzluk problemi yaşanmasını önleyebilmek için bir adım atılabilecektir.

Genel olarak üç farklı su ayak izi yer almaktadır. Bu su ayak izleri hesaplanırken; birey, aile, ülke gibi tüketiciler, kamu ya da özel sektör gibi hizmet üretimi sağlayan işletmeler ve tedarik, dağıtım ve üretim zincirini sağlayan kurumlar göz önünde bulundurulur. Yeşil, mavi ve gri su ayak izi olarak sınıflandırılan su ayak izleri belirli durumları ifade etmektedirler.

Yeşil su ayak izi, genel anlamda bir ürünün üretildiği aşamada kullanılan su miktarını belli eder. Bu su yağmur sularından oluşur ve toprakta yer alan bitkilerin buharlaşma ve terleme yoluyla oluşturdukları sular olarak yer alır. Atmosfere salınan bu sular tarım ve ormancılık faaliyetlerinde önemlidir.

Mavi su ayak izi ise, bir ürünün üretildiği esnada kullanılan yer altı ve yerüstü tatlı suları belli eder. Bu su kaynakları sanayi, evsel su atığı ve tarım alanlarında yer alan kullanımı belirtir.

Gri su ayak izi, bireyler ya da ülkeler tarafından gerçekleştirilen su tüketimini değil, meydana getirilen su kirliliğini belli etmektedir. Bir ürünün üretildiği esnada, hizmet sürecinde ya da dağıtım sırasında gerçekleştirilen su kirliliğini tanımlar.

Su Ayak İzi Nasıl Azaltılabilir?

Su ayak izinin hesaplanması, gelecekte su kaynaklı meydana gelebilecek olumsuzlukların ve tehlikelerin önüne geçebilmek için önemlidir. Bu nedenle bireysel ya da ülke çapında yapılan su ayak izi hesaplamaları artık zorunlu hale gelmiştir. Su ayak izi hesaplaması sonrasında ortaya çıkan değer sonucu bireyler su ayak izini azaltmak için neler yapılmalıdır konusunu merak eder. Su ayak izini azaltmak ve gelecekte yaşanması muhtemel su sorunlarının önüne geçebilmek için yapılması gerekenler oldukça basittir.

Su ayak izini azaltmanın ilk yolu kişisel su tüketimini azaltmaktan geçer. En etkili yöntem olan su tasarrufu için yapılabilecekler genel olarak bilinen şeylerdir. Su ayak izini azaltabilmek için; diş fırçalarken suyun akmasına izin vermek yerine musluğu kapatmak, su tasarruflu tuvalet kullanımına geçmek, su tasarruflu duş başlıklarını kullanmak, duş alma süresini olabildiğince azaltmak, gerekilen durumlarda kıyafetleri yıkamak, evde herhangi bir su sızıntısının olup olmadığını kontrol etmek ve buna göre önlem almak, ev temizliği yapıldığı sıralarda kullanılan su miktarını olabildiğince azaltmak, lavabolara ilaç ya da suları kirletebilecek diğer ürünleri atmaktan kaçınmak oldukça faydalı olacaktır.

Su ayak izini basit su tasarrufları yaparak azaltmanız muhtemeldir. Ancak daha büyük adımlar atılabilmesi ve su ayak izini olabildiğince azaltabilmek için yapabileceğiniz diğer eylemler şu şekildedir; et yeme miktarınızı azaltmak, kahve tüketimi yerine çay tüketimine geçmek, şeker kullanımını sıfıra indirmek ya da sıfıra indirilemediği durumlarda olabildiğince azaltmak, işlenmiş gıdaların tüketiminden uzaklaşmak, yerel ürün tüketimini artırmak, kıyafet ve ayakkabı gibi durumlarda satın alınırken fazla miktarda ürün satın almaya değil kaliteli ve uzun ömürlü ürünler almaya özen göstermek ve ev temizliği için çevre dostu temizlik malzemelerini kullanmak gerekir.

Su ayak izini olabildiğince azaltabilmek için atılması gereken ilk adım olan su ayak izini hesapladıktan sonra bu yöntemlerle su ayak izini azaltabilirsiniz. Su ayak izi hesaplaması yapılmasının ardından, belirlenen su kullanım seviyesi olan kişi başı 25 litre su kullanımının sağlanması durumunda gelecekte yaşanması planlanan su problemi ortadan tamamen kalkmasa da su ayak izinin azaltılmasında önemli bir adım olacaktır. Su ayak izi hesaplaması ve su ayak izini azaltabilmek için gereken hizmeti 4EN üzerinden almanız mümkündür.