Çevresel Risk Değerlendirmesinin Önemi

Herhangi bir faaliyette bulunulduğunda insan faktörünün yanı sıra çevre faktörü de göz önünde bulundurulmalıdır. İnsanlar her ne kadar bir işi yaparken kendilerinden kaynaklanabilecek ihtimalleri değerlendirebilse de çevresel koşulların yol açabileceği sonuçları tahmin etmek her zaman mümkün olmayabilmektedir. Bu hususta risk faktörü ortaya çıkmaktadır. Risk, bir olayın gerçekleşme ihtimali ve bu ihtimalden etkilenme olasılığı olarak tabir edilmektedir. Yapılan iş çevresel faktörler içerdiğinde ise devreye çevresel risk faktörleri girmektedir. Meydana gelen faaliyetlerin çevreyi ve insan sağlığını dolaylı ya da doğrudan etkileme olasılığına ise çevresel risk denilmektedir. Söz konusu yapılan işi güvence altına almak olduğunda, belirli yöntemler kullanarak meydana gelebilecek çevresel tehlikeleri tespit etmek ve bu riskleri kontrol altına almayı sağlamak için yapılan çalışmalar ise çevresel risk değerlendirmesi olarak adlandırılmaktadır. Bir diğer adı çevresel zarara uğrama ihtimalidir. Çevresel risk değerlendirmesini hesaplarken şiddet ve olasılık çarpılmaktadır. Olayın meydana gelme ihtimalinin oranı ve zararın şiddeti hesaplanabilir bir ölçüdeyse bu iki element çarpılır. Böyle durumlarda olayın şiddeti sayılamayabilmektedir. Bu durum ise çevresel risk değerlendirmesini zorlaştıran faktörler arasında yer almaktadır. Çevresel risklerin boyutu ve yapısı tespit edilmeye çalışılırken çeşitli bilimsel veriler ve yöntemler kullanılmaktadır. Risk değerlendirmesinin en önemli aşaması planma aşamasıdır. Çevresel risk değerlendirmesini işverenlerin oluşturmuş olduğu ekipler yapmaktadır. Özellikle iş ortamında meydana gelebilecek iş kazaları, iş hastalıkları, acil durumlar gibi risklerin ve tehlikelerin önüne geçmek adına yapılan risk tespiti sayesinde oluşabilecek hasarların minimuma indirgenmesi amaçlanmaktadır. Çevresel risk değerlendirmeleri ile bir iş ortamının sağlığının ve güvenliğinin en üst düzeye çıkarılması amaçlanmaktadır. Aynı zamanda işverenin sağlayacağı bu değerlendirme ile firma itibarı da artmaktadır.

Çevresel Risk Analizi Nasıl Yapılır?

Söz konusu yapılacak bir faaliyetin beraberinde getireceği çevresel riskler olduğunda, bu risklerin tespiti, değerlendirmesi ve etkin bir şekilde savuşturulabilmesi için izlenmesi gereken adımlar bulunmaktadır. Potansiyel çevresel riskleri tahmin etmek adına kullanılan çevresel risk analizinin amacı, nitel ya da nicel bir risk tahmini oluşturmaktır. Bu süreç, alınacak kararlar ve çevrenin ya da insan sağlığının korunmasına ilişkin alınacak önlemler için temel oluşturur niteliktedir. Çevresel risk analizi için izlenmesi gereken 3 aşama bulunmaktadır. Bunlardan ilki tehlikelerin belirlenmesidir. Sürecin en önemli aşaması olan bu aşamada objektif bir biçimde organizasyon içerisindeki olası zarara yol açabilecek faktörler tanımlanmaktadır. Doğru bir risk analizi için tüm ölçümlerin doğru bir şekilde yapılması gerekmektedir. İkinci aşama, riski tahmin etmedir. Olası tehlikelerin tanımının ardından bu tehlikelerin yapısı, doğası ve sonuçlarının anlaşılması gerekmektedir. Tehlikenin önceden tanımlanması gerçekleşebilecek olayların meydana gelme ihtimalini ve sonuçlarını belirlemede yardımcı olacaktır. Üçüncü ve son aşama ise risk değerlendirmesidir. Riski tanımlama ve tahmin etmenin ardından bu riskler karakterize edilmektedir ve denetlemek için planlama yapılmaktadır. Risk seviyelerinin tespiti için önceki olaylar karşılaştırılır. Bu aşamada önceki çevresel risk analizi örnekleri incelenip risklerin yapısı hakkında fikir edinilebilmektedir. Böylelikle gerçekleşmesi öngörülen olayların olasılıkları ve potansiyel sonuçları incelenmektedir. Herhangi bir faaliyet öncesi potansiyel zararı minimuma indirmek ve yapılacak faaliyetten maksimum fayda sağlamak adına risk analizi yapmak önemlidir. Karşılaşılabilecek riskler ön görülürse ve bu risklerin yol açabileceği hasarlar için gerekli önlemler alınırsa, girişilen faaliyetten en yüksek fayda temin edilebilmektedir. Özellikle iş ortamında yapılan çevresel risk değerlendirmeleri iş ortamının refahını ve verimini artıran, işveren ile çalışan arasındaki ilişkiyi kuvvetlendiren bir etmendir.

Çevresel Risk Değerlendirmesinin Avantajları Nelerdir?

Söz konusu bir faaliyet öncesi karşılaşılabilecek değişkenler olduğunda çevresel risk faktörleri bunların başında gelmektedir. Girilen işte bu faktörlere müdahale etme yeteneği bulunmadığı için, oluşabilecek sonuçların tanımlanması ve değerlendirilmesi sonrası gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir. Çevresel risk değerlendirmesinin bu hususta sağladığı bir takım avantajlar bulunmaktadır. Öncelikle meydana gelebilecek tehlikelerin tanımlanması, risklerin tanımının yapılabilmesi için gereklidir. Tehlikeleirn tanımlanmasının ardından karşılaşılabilcek riskler tespit edilebilmektedir. Yapılan araştırmalar ve analizler sonucu çevresel risk faktörleri nelerdir sorusuna net bir yanıt alındığında potansiyel tehlikeler hesaplanır ve bu tehlikeler için gerekli önlemlerin alınmasına olanak sağlanmış olur. Yapılan incelemeler ve araştırmalar sonucu girişilen faaliyet için zaman içerisinde karşılaşılabilecek riskler ve tehlikeler belirlenmiş olur. Bu sayede ne ile karşı karşıya olunduğunun bir tasarısı kurulabilmektedir. Tehlikelerin ve risklerin belirlenmesi, karşılaşılabilecek sorunlar hakkın fikir edinilmesine yardımcı olmaktadır. Bu sayede tespit edilen riskler için gerekli önlem ve uygun çözümler üretilebilmektedir. Çevresel risk faktörleri tespit edildiği takdirde karşılaşılabilecek sorunlar hakkında gerekli önlemler alınabilmektedir. Bu, yapılan faaliyette olası zararların ve hasarların önüne geçmekte, zaman ve maliyet kaybını önlemektedir. Potansiyel risklerin önceden farkına varılması, her ihtimale hazırlıklı olmayı ve bunun sonucunda zarara uğramanın önüne geçmeyi sağlamaktadır. alınabilecek önlemler, kaza ve zararların meydana gelmeden önüne geçilmesine olanak sağlamaktadır. önüne geçilemeyecek durumlar söz konusu olduğunda ise alınabilecek hasarın minimuma indirilmesine yardımcı olmaktadır. Çevresel risk değerlendirmesini yaptıran şirketler için tüm acil durumlara karşı hazırlıklı olma, iş kazası ve meslek hastalığı gibi durumların mümkün olduğunca önüne geçme, çalışanlar için uygun çalışma ortamı yaratma, yaşanabilecek maddi ve manevi kaybın önüne geçme gibi avantajlar bulunmaktadır.

Çevresel Risk Değerlendirmesi Yöntemleri

Çevresel risk değerlendirmesinin yaygın bir şekilde söz konusu olduğu durumlar, iş ortamlarıdır. İş ortamında meydana gelebilecek zararların önüne geçmek ve mümkün olan en az zararı almak adına yapılmaktadır. İşyerinde çevresel risk değerlendirmelerinin yapılması sorumluluğu işveren üzerindedir. Risk değerlendirmesini işverenlerin oluşturmuş olduğu ekipler düzenlemektedir. Bu ekipler, çalışan temsilcileri, iş güvenliği uzmanları, işyeri doktorları, işyerinin işleyişinin farkında olan bir grup çalışan, işveren ve güvenlik ve sağlık sorumlularının oluşturduğu ekiplerdir. Bu katılımcıların oluşturduğu ekipler tarafından çevresel risk değerlendirmesi örnekleri oluşturulurken kullanılan yöntemler nitel, nicel ya da hem nitel hem de nicel olmak üzere 3’e ayrılmaktadır. Nitel yöntemler, SWOT analizi, ön tehlike analizi, birincil risk analizi, risk puanlama metodu gibi yöntemlerden oluşmaktadır. Bu süreçte sözel bir değerlendirmeye başvurulur. Bunun yanı sıra pek çok sayıda nicel değerlendirme yöntemi bulunmaktadır. Bu yöntemlerin işyerinde tekrar tasarlanabilmesi avantajı bulunmaktadır. Hem nitel hem de nicel yani karma yöntemler ise hata ağacı analizi yönetimi, olay ağacı analizi yönetimi gibi yöntemlerdir. Bu yöntemler sayesinde bir işyerinde meydana gelebilecek tehlike ve risklerin önüne geçilmesi amaçlanmaktadır. Bulunulan iş ortamı ve iş alanı için en uygun yöntem seçilir ve bu yöntem ile gerekli değerlendirmeler yapılır. Sağlıklı ve güvenli bir iş ortamı hedefleyen işverenler için risk değerlendirmesi elzem bir uygulamadır. Çalışanların ve iş ortamının güvenliği, alınacak hasarların ve gerçekleşebilecek tehlikelerin minimuma indirgenmesi açısından uygulanması gereken ve 2012 yılından itibaren zorunlu hale getirilmiş bir uygulamadır. İşverenin oluşturacağı bir ekip ya da iş sağlığı ve güvenliği uzmanları bu analizi yapabilmektedir. 4EN ile işyeri için risk analizleri ve değerlendirilmeleri en ideal çevresel risk değerlendirmesi formatı içerisinde en doğru şekilde yapılmaktadır.