Sosyal Uygunluk Denetim Danışmanlığı

Sosyal uygunluk denetimi, bir işletmenin çeşitli performans kriterleri alanında sosyal olarak sorumlu olduğunu belgelendirmesinin bir yolu olarak tarif edilmektedir. Tipik olarak bir üçüncü taraf bağımsız denetçi tarafından yürütülen sosyal uygunluk denetimleri, şirketlerin sağlık ve güvenlik alanlarında uluslararası hukuka uymasını sağlamaya yardımcı olmak üzere kurgulanmıştır. Sosyal uygunluk temel olarak; ayrımcılık ve taciz, insani çalışma saatleri ve insani çalışma koşulları, maaş ve ücretlerin adilane olması, çocuk işçi çalıştırma ve zorla işçi çalıştırma, örgütlenme ve sendikalaşmada özgürlük gibi konuları kapsamaktadır. 1989'da Social Accountability International (SAI) adlı kar amacı gütmeyen bir sosyal yardım kuruluşu, bugün sosyal uygunluk sertifikası için dünya çapında standart olan SA8000 sertifikasını oluşturmuş ve aynı zamanda gönüllü bir program başlatmıştır. Bahsedilen SA8000, Uluslararası Çalışma Örgütü (UÇÖ) sözleşmeleri, Birleşmiş Milletler (BM) Çocuk Hakları Sözleşmesi ve İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinde açıklanan uluslararası insan hakları normlarının ilkelerini temel almakta ve bu ilkelere dayanmaktadır. Şirketlerin performansını iş yerinde sosyal hesap verebilirlik açısından önemli olan ilkeler üzerinden ölçmektedir. Bu noktada sosyal uygunluk nedir sorusuna en kapsamlı cevap bu şekilde verilebilir.

Sosyal Uygunluk Denetçileri

Sosyal uygunluk denetçileri, çalışma koşullarını ve çalışanlar tesiste yaşıyorsa yaşam koşullarını daha iyi anlamak için rastgele seçilen kişilerle ya da çalışanlarla görüşmeler yapmaktadır. Çalışan görüşmeleri gönüllü olmalı ve soruşturulması gerekebilecek herhangi bir kötü muamele veya şikayeti gündeme getirme fırsatı vermek için özel olarak ve gizlilik içinde yapılmalıdır. Denetçiler, çalışanlara çalışma saatleri ve koşulları, çalışma süreleri ve işverenlerinin disiplin uygulamalarını anlamaları gibi konularda sorular sormalı ve geri bildirimler almalıdır. Sosyal uygunluk denetçileri, markaya ve tesise rapor ettikleri kanıt ve verileri toplayarak sunulabilir bir sentez yapmalıdırlar. Denetçilerin işi tarafsız olmaktır. Buna karşılık öneride bulunabilme hakkına da sahiptirler. Sosyal uygunluk denetçileri, uyumsuzlukları sorun olarak görmek yerine, bunları iyileştirme fırsatları olarak değerlendirebilir.

Sosyal Uygunluk Denetimi Kontrol Listesi

Sosyal uygunluk için gönüllü bir standart olan SA8000, ulusal iş kanunlarına, uluslararası insan hakları normlarına ve BM İnsan Hakları Beyannamesine dayanmaktadır. Her Social Accountability 8000 sosyal uygunluk denetim kontrol listesi ve diğer sosyal uygunluk denetim kontrol listeleri dokuz gereksinimi içermelidir. Social Accountability 8000 standardına dayalı bir üçüncü taraf denetimi, tedarikçinin bazı gereksinimlere uyduğunu göstermelidir. Bunlardan ilki çocuk işçiliğidir. Denetçiler, özellikle çocuk işçiliği Asya'da hala yaygın bir sorun olduğundan çocuk işçiliği ile ilgili ihlalleri kontrol eder. Çocuk işçiliği, yerel yasaların asgari çalışma yaşının daha yüksek olduğunu belirtmediği sürece 15 yaşından küçük bir çocuk tarafından gerçekleştirilen herhangi bir iştir. Bir diğeri zorla çalıştırmadır. Tedarikçilerin zorla veya köle işçi çalıştırması yasaktır. Ek olarak, stopaj belgeleri işçilerin istedikleri zaman ayrılmasını zorlaştırabileceğinden tedarikçilerin işçilerden maaş, sosyal yardım veya kişisel belgeleri alıkoymasına izin verilmez. Sağlık ve güvenlik ise diğer bir başlıktır. Tedarikçiler, çalışanlar için güvenli ve sağlıklı bir iş yeri sağlamalıdır. Sosyal uygunluk denetçileri bu konuyu özenle irdelemektedir. Örgütlenme özgürlüğü ve toplu pazarlık gerekliliği, çalışanlara sendika kurma ve işverenleriyle toplu pazarlık yapma hakkı verir. Ancak, bu gereksinime uygunluk, ulusal veya yerel yasalara göre değişiklik gösterebilir. Bir diğer konu ise ayrımcılıktır. Çalışanları köken, kast, ırk, din, cinsiyet, siyasi görüş ve diğer niteliklere dayalı ayrımcılığa karşı korur. Tedarikçilerin, çalışanlarına onurlu ve saygılı davranması gerekir. Bu gereklilik, bedensel ceza, insanlık dışı muamele, işçilere sözlü taciz ve zihinsel veya fiziksel zorlama gibi disiplin uygulamalarını yasaklar. Sosyal uygunluk denetçileri bunu de değerlendirmektedir. Tedarikçiler, art arda altı gün çalıştıktan sonra çalışanlara en az bir gün dinlenme izni vermelidir. Ayrıca normal çalışma haftası 48 saat olmalı, fazla mesai isteğe bağlı olmalı ve haftada 12 saati geçmemelidir. Sosyal uygunluk denetçileri, tedarikçilerin çalışanlara yaşam ücreti ödeyip ödemediğini de araştırmaktadırlar. Ücretler, işçilerin temel ihtiyaçlarını karşılamalı ve isteğe bağlı harcamalara izin vermelidir. Tedarikçiler, Sosyal Güvenlik ve vergiler gibi zorunlu gelir kesintileri için yerel yasalara da uymalıdır. Fabrika yöneticileri, önleyici tedbirler, düzeltici faaliyetler, politikalar ve belgelerle ilgili yönetim sistemlerine sahip olmalıdır. Bir kuruluş sosyal uygunluk denetimi sonucunda rapor aldığında, sosyal uygunluk denetiminin sonuçlarının olumlu veya olumsuz olmasına bakılmaksızın bunu kamuoyuyla paylaşmaya karar verebilir. Daha sonra sosyal açıdan daha bilinçli bir kurumsal vatandaş olmak için sosyal uygunluk çalışmalarına ilişkin bir eylem planı oluşturup paylaşmak kamuoyundaki imajını güçlendirebilir.

Sosyal Uygunlukta Danışmanlık ve Belgelendirme

Şirketlerin sosyal uygunluk kriterlerini sağladıklarını belgelendirmelerinin ve bunu kamuoyu ile paylaşmalarının pek çok potansiyel faydası bulunmaktadır. Çünkü sosyal uygunluk, sosyal hesap verebilirliğe ve çalışanlara etik ve küresel standartlara uygun şekilde davranma taahhüdünü kanıtlamaktadır. Tedarik zincirinin yönetimini ve performansını iyileştirmektedir. Küresel standartlara uyumu sağlamaya ve ihmal, kamuya maruz kalma ve olası dava riskini azaltmaya olanak tanımaktadır. Kurumsal vizyonu desteklemekte ve çalışanların, müşterilerin ve paydaşların sadakatini oluşturmakta ve güçlendirmektedir. Uluslararası sözleşmeler için teklif verirken veya yeni işlere uyum sağlamak için yerel olarak genişlerken uygun sosyal sorumluluğun gösterilmesini sağlamaktadır. Tüm bu faydalar göz önüne alındığında sosyal uygunluk prosedürü ve sosyal uygunluk belgesi ilgili şirkete uzun vadede büyük katkılar sunacaktır demek yanlış olmayacaktır. Bir şirket bir sosyal uygunluk denetiminde başarısız olursa sorun çözülene kadar belirli bir şekilde faaliyet gösteremeyecekleri bir süre olabilir. Şirketin ayrıca, her şey düzeltildikten sonra uygun olduğunu göstermesi gerekecektir. Bir şirket bir sosyal uygunluk denetiminde başarısız olduğunda düzeltici önlem alınır ve bir tedarikçinin veya fabrikanın geçmişi, daha önce bir denetimde başarısız olduğunu göstermek için raporlarda belgelenir. Bir şirketin yerel yasaların veya belirli bir anlaşmanın belirli kural ve düzenlemelerine uymasını sağlamak için bir uygunluk denetimi sosyal uygunluk denetçisi tarafından yapılmaktadır. Sosyal uygunluk denetçisi, sosyal uygunluğu denetlemek ve gerekli noktalarda danışmanlık vermek üzere özel olarak sosyal uygunluk eğitimi almış olan sosyal uygunluk sorumlusu olarak tanımlanabilir. Sosyal uygunluk sürecinin kriterleri genellikle hükümetler ve yetkililer tarafından izlenmektedir. Uygunluk denetimi, işletmenin faaliyet gösterdiği sektöre bağlı olarak iş kanunu, iş yeri koşulları, vergiler veya diğer çeşitli faktörlerle ilgili olabilir. Uygunluk denetimi, yine işletmenin koşullarına bağlı olarak bir dizi farklı tarafça gerçekleştirilebilir. Hangi taraf olursa olsun garanti edilmesi gereken şeylerden biri, adil ve dürüst sonuçlar sağlamak için üçüncü bir tarafça gerçekleştirilecek olmasıdır. Bir uygunluk denetiminin yapılmasının veya sipariş edilmesinin birçok farklı nedeni vardır. Örneğin, bir şirket geçmişte belirli kuralları çiğnemiş olabilir ve mevcut operasyonlarıyla uyumlu kalabilmek için sorunlarını düzelttiklerinden emin olmak için kontrol edilmek de istenebilir. Görüldüğü gibi sosyal uygunluk süreci tek bir parametreden ibaret olmayıp esasen oldukça karmaşık bir işlemler dizisinden meydana gelmektedir. Sosyal uygunluk süreci adına uzun süredir denetim ve raporlama faaliyetleri ile ilişkili olan şirketler için bu süreç kolay olabilir. Buna karşılık sosyal uygunluk denetimi için ilk defa hazırlanacak olan şirketler sürecin karmaşıklığından yakınabilir. Bu noktada sosyal uygunluk uzmanı olan bir kişiden ya da kuruluştan sosyal uygunluk danışmanlığı almak en mantıklı seçenek olacaktır. Bu hizmetlerin tümü 4 EN’den kolaylıkla alınabilmektedir.