ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi
iş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi, öncelikli olarak BSI (Britanya Standartları Enstitüsü) 1999 tarihinde Occupational Health and Safety Assessment Series ismiyle kamuoyuna ilan edilip yayınlanmıştır. Kısaltılmış ismi kelimelerin baş harfleriyle ortaya çıkan OHSAS 18001 / ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Standardı, kurumlara ve farklı iş etkinliklerine uyarlanabilmektedir. Esas olarak, iş sağlığı ve güvenliği faaliyetlerinin, standart kurallarına ve legal olarak yasalara uygunluğu incelenmektedir. Bunun yanı sıra İş Sağlığı ve Güvenliği uygulamalarında düzenlemelerin yapılıp, devamlılığın sağlandığı bir yönetim sistemi standardıdır. İş Sağlığı ve Güvenliği yönetim sisteminin amacı; iş sağlığı ve güvenliği ile alakalı ulusal standartlar ve yasal mevzuat kapsamında, İş Sağlığı ve Güvenliği Sisteminin faaliyet gösterdiği kurumdaki muhtemel tehlikeleri bertaraf ederek ya da en aza indirerek, sağlıklı ve güvenilir bir iş ortamı oluşturmak gereklidir. Peki ISO 45001 neden önemlidir? ISO 45001 ile yasal taraflarca, iş yerinin iş güvenliğine olan duyarlılığı kanıtlarsınız. ISO 45001 ile iş kazalarını ve meslek hastalıkları oranını an az düzeye indirmenizi sağlayarak, iş gücü kayıplarından da kurtulmaya yardımcı olur. ISO 45001 belgesi ile iş yeri içinde çalışanlara güzel bir çalışma ortamı sunarak çalışanların memnuniyetini sağlanmış olur. ISO 45001 ile kuruluşun prestijinin yükseltilmesi ile başka rakiplerle olan rekabetinizde pozitif yönde etki sağlanır. ISO 45001 ile iş sağlığı ve güvenliğinin iş yeri içerisinde etkin olmasını sağlarsınız. ISO 45001 ile iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili ulusal olarak belli kurallara ve kanunlara uygun bir kuruluş haline gelmenizi sağlar. ISO 45001 ile kazalar ve hastalıklar sebebi ile üretimin yavaşlamasını ve hatta durmasını önleyerek, telafi edilebilecek giderlerin ceza ve tazminatların azaltılmasına olanak tanır ve işletme maliyetlerini düşürme fırsatı elde edilir. ISO 45001 ile arıza zamanı ve bunun meydana getirdiği maliyetleri de minimize edersiniz.
ISO 45001 Standardının Amacı
Şirkette çalışan işçileri, işyerinde meydana gelebilecek olan olumsuz sonuçlardan gözeterek güvenli, sağlıklı ve rahat bir iş ortamını çalışanlarına sağlamaktır. İşletmenin güvenliğini sağlamakta İSG’nin bir diğer amacıdır. İşletme açısından risk teşkil eden makine arızaları, patlamalar, yangınlar vb. tehlikelerin alınacak olan tedbirlerle ortadan kaldırılarak kurumun güvenliğinin sağlama alınması gerekmektedir, böylece çalışanların can güvenliği sağlanmış olur. Üretim güvenliğini sağlamakta bir diğer İSG amacı içerisinde yer alır. İş kazaları ve meslek hastalıkları sebebiyle oluşabilecek iş gücü kayıplarını önlemek ya da en aza indirmek ve buna eş değer olarak da iş prodüktivitede yükselmeyi sağlayabilmek amacı ile üretim faaliyetlerinin korunması ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği standardının esas hedeflerindendir. ISO 45001 maddeleri, planlama, kapsam, ISG politikası, genel şartlar, atıf yapılan diğer standartlar, İSG Yönetim Sistemi Şartları, kavramlar ve tanımlar, kontrol ve düzeltici faaliyet, yönetimin gözden geçirmesi gibi maddelerden oluşmaktadır. İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Standardının İçeriği OHSAS 18001 / ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği standardı, bir kurumun, iş ortamındaki İş Sağlığı ve Güvenliği risklerini kontrol altına alarak iş verimliliğini yükseltmek için aranje ederek yönetim sistemi ihtiyaçlarını kapsamı içine alır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Standardı Kapsamında Uygulanacak Olan Faaliyetler
ISO 45001 sertifikası, bünyesinde işçi çalıştıran her iş yerinde ve kuruluşlarca alınabilir. OHSAS 18001 / ISO 45001 standardına sahip olmak isteyen bir işletmenin ilk olarak kuruluş yapısında bu sistemi faaliyete almış olması şarttır. ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği standardını işletmesinde uygulayan kuruluş, kasına sahip olmak amacıyla ulusal olarak yetkin otoritelerce yetkilendirilmiş bir belgelendirme kuruluşuna başvurarak sertifikasyon prosesini başlatabilir. “ISO 45001 ne zaman yayınlandı?” sorusunun yanıtı, 2008 yılını işaret etmektedir. Yetkili makamlarca belirlenmiş ISO 45001 dokümanları eksiksiz olmalıdır. Atık yönetimi firmaları arasında yer alan 4 EN’i tercih edebilirsiniz. İş yerinin mevcut halinin ISO 45001 standardı ile mukayese edildiği ve yetkinsizliklerin belirlendiği denetimden önceki hizmetidir ve tercihe bağlıdır. Resmi denetlemeler başlamadan önce üstünde durulması gereken sahalar tespit edilerek maliyet ve zamandan tasarrufu sağlanır. Belgelendirme denetimleri iki safhada uygulanmaktadır. En başta kuruluşta ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği kurallarının faaliyete geçirilip geçirilmediği denetlenir. Uygunsuzluk görülürse bunların düzenlenmesi için süre tanınır. Şartlar uygun hale getirildiğinde, prosedür ve belgelendirme aşamasına adım atılır. Belgelendirme ve sonrasındaki aşamada ise, işletme belgelendirme denetiminden başarı bir şekilde geçtikten sonra kendisine, üç yıl geçerliliği olan ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği belgesi verilmektedir. Atık yönetimi ilkeleri ışığında gerekli işlemler yapılmalı ve prosedüre uygun belgelendirme gerçekleştirilmelidir.
Atık Yönetimi Uygulamaları ve İş Güvenliği
Güvenilir ve doğru olarak uygulama faaliyetlerini gerçekleştiren Endüstriyel Atık Yönetimi tesislerinin gerek geri kazanım gerekse geri dönüşüm uygulamaları ile hem ekonomiye hem de çevreye olan katkısı oldukça büyüktür. Bütün bu uygulama faaliyetlerini sağlarken, işin doğasında İyi İş Güvenliği Uygulamalarının Atık Yönetimi Tesisleri yönelik olan özel bir önemi mevcuttur. Atık tesislerinin tüm alanlarında iş güvenliğinin de en üst seviyelerde tutulması gerekmektedir. İnsan hayatı çok değerlidir, çalışan personelin sağlığı da her şeyden önce gelir. Bu düşünceler çalışanlara da benimsetilerek, bütün şirket çalışmalarının ve organizasyonlarının bu yolda sürdürülmesi gerekmektedir. Atık yönetimi ve iş güvenliği birbiri ile doğrudan ilgili kavramlardır. Üretim yaparken çevre ve insan sağlığını tehdit eden atıkların yönetimi atık yönetimi tanımı olarak gösterilebilir. Atıkların toplanıp depolanması ve geri dönüşüm işlemlerini kapsar. Kuruluşlar, çevreyi ve insanı olumsuz yönde etkileyecek atıkların güvenli bir biçimde yok edilmesi için bazı kurallara uyması gerekmektedir. Böylece masraflardan da tasarruf edilebilir. Atık yönetimi temel ilkeleri; önleme, azaltma, tekrar kullanım, geri dönüşüm, enerji kazanımı, bertaraftır. Atık yönetimi prosedürü etkin bir biçimde uygulanmalıdır. Bunun uygulama için izlenecek olan adımlarını şöyle sıralanabilir; yetkili bulmak yani atıklara yönelik çalışmaların problemsiz bir biçimde ilerletilebilmesi için öncelikle yetkili bir kişiyi bulmak gerekir. Çevre Birimi oluşturulduktan sonra çalışanların arasında işbölümü yapılır. Atığın tanımlanması, bu aşamada belirlenen atıklar tanımlanarak kaynakları belirlenmelidir. Ambalaj, katı, endüstriyel atıklar gibi kategorilerden hangisinde olduğu tespit edilmelidir. Atıkların toplanma, taşınma ve biriktirme prosedürleri düzenlenmelidir. Atığı toplama aşamasında, atıkların belirlendiği yere yeterli ölçüde ve atığın türüne göre konteynerler koyulmalıdır. Konteynerlerin üstüne atığın cinsini tanımlayan bilgiler yazılmalıdır. Bu yöntem atıkların kaynağında birikmesini daha da kolaylaştırır. Personel çevre eğitimi aşamasında, atık yönetimi sorumlusu ve bütün çalışanlar atık yönetimi konusunda bilgilendirilmelidir. Geçici atık depolama alanı kurulması aşamasında, farklı konteynerler içinde toplanmış olan atıkların tesiste güvenli bir biçimde biriktirilmesi bakımından geçici atık depolama alanı kurmak gereklidir. Atık ön işlem aşamasında ise, atıklar daha az yer kaplaması için susuzlaştırılarak ya da preslenerek depo edilmelidirler. Atıkların yok edilmesi aşamasında, geçici depolama sahasındaki atıklar, lisanslı tesislerle iletişime geçilerek bertaraf edilir. Rapor tutulması aşamasında, yapılan işlemler kaydedilerek Atık Yönetim Planı hazırlanarak, takip edilmelidir. Atık yönetimi uygulaması ile ulaşılmak istenen şey, atıkların yeryüzüne vereceği zararı minimuma indirmektir. “Atık yönetimi nasıl yapılır?” sorusunun yanıtı bu şekilde verilebilir.