Döngüsel Ekonomi ve Sürdürülebilirlik Arasındaki İlişki

Dünyada bulunan insan nüfusu her geçen gün daha da artmaya devam ediyor. Nüfusun artışı, yaşamın devam etmesi için gerekli olan temel ihtiyaçların yanı sıra hizmet gereksinimlerini de arttırıyor. Yani sanayi, teknoloji, tekstil, inşaat ve gıda gibi farklı sektörlerde birden fazla ihtiyacın oluşmasına neden oluyor. Kaynakların kısıtlı olması, her gün daha fazla kaynak üretiminin olması anlamına geliyor. Bu noktada söz konusu kaynakların plansız şekilde kullanılması, çevre sorunlarının da artması anlamına geliyor. Yani aslında kaynakların bilinçsiz kullanımı, ekonominin yanı sıra çevreye de ciddi zararlar veriyor. Özellikle ürünlerin kullan ve at yöntemi ile kullanılması, birçok olumsuzluğu da beraberinde getiriyor.

İnsanlar kaynakları sanki sınırsızmış gibi kullanmaya devam ediyorlar. Bu bilinçsiz kullanım, birçok olumsuzluğa neden oluyor. Üretilen ürünler kullanılmadan atık halini alırken, ürünlerin tek kullanımlıkmış gibi kullanılması da birçok probleme yol açıyor. Tüm bu sorunların engellenmesi noktasında da döngüsel ekonomi iyi bir alternatif olarak tanımlanıyor. Döngüsel ekonomi nedir sorusu da tam olarak bu noktada öne çıkıyor. Ürünlerin ve hizmetlerin üretiminde kullanılan kaynakların tek kullanımla atık haline getirilmemesi, yeniden üretime dâhil edilmesi, döngüsel ekonomi sistemi olarak tanımlanıyor.

Döngüsel ekonomi ve sürdürülebilirlik arasındaki ilişki, kontrolsüz üretim ve bilinçsiz tüketim sorunlarından kaynaklanıyor. Yaşanan sorunlara daha etkili çözümler sunmak amacıyla kullanılıyor. Ekonomiden çevreye, eğitimden yerel politikalara kadar birçok alanda öne çıkan yaklaşımların da olduğu biliniyor. Özellikle şirketlerin diğer şirketlerle rekabet halinde olabilmesi, büyümesi sürdürülebilirlik ve döngüsel ekonomi ile uyum içerisinde oluyor. İş stratejilerinin kullanılması, teknolojik yatırımların yapılmasında da büyük bir avantaj olarak yorumlanıyor.

İş penceresinden bakıldığı zaman sürdürülebilirlikle ilgili uygulamalar, uluslararası farkındalıkla öne çıkan kurallardan ötürü kullanılıyor. Ancak sürdürülebilirliğin ve döngüsel ekonominin halen pek çok yönetim alanında açıklanması gerekiyor. Bu konuda sıkça araştırma yapılmaya devam ediliyor. Hatta döngüsel ekonomi örnekleri de bu noktada açıklayıcı seçenekler olarak yorumlanıyor.

Döngüsel Ekonominin Faydaları Nelerdir?

Sürdürülebilirlik hayatın pek çok alanında büyük bir öneme sahip. Bu yüzden döngüsel ekonomi için de önemli olduğu biliniyor. Sürdürülebilir kalkınmanın daha çok kişi tarafından benimsenmesinde de döngüsel ekonominin etkisi olduğu söyleniyor. Hem şimdi hem de gelecek için pek çok fayda sağlayan döngüsel ekonomi, şirketler için olduğu gibi çevresel konularda da faydalarıyla beraber öne çıkıyor.

• Döngüsel ekonominin kullanımıyla beraber kaynaklar çok daha etkin bir şekilde kullanılıyor. Üretim sırasında kullanılan hammaddeler için de tasarruf yapılmış oluyor. Geri dönüşümün birçok aşamada kullanılması, çevresel ve toplumsal fayda sağlarken, maliyet açısından da daha iyi bir süreçle buluşuyorsunuz.
• Döngüsel ekonomi sayesinde çevre bilincine destek olabilirsiniz. Zira çevre bilinci son dönemlerde bir hayli arttı. İnsanlar kendi faaliyetlerinin yanı sıra hizmet unsurlarında da çevre bilincine önem verilmesini dikkate alıyor. Bu kısımda üretim ve tüketim sahasında da sorumlu birey ve toplum olmak önemseniyor.
• Çalışmalar sırasında gerekli olan kaynaklar verimli kullanıldığında, enerji tasarrufu sağlanıyor. Enerji tasarrufunun sağlanması, emisyonların azalması birçok açıdan olumlu adımlar olarak yorumlanıyor. Üreticilerin maliyet giderlerinin azalması, çevre bilincinin oluşması gibi fırsatlar ortaya çıkıyor. Böylece geleceğin korunması ve dünyanın yaşanılabilir bir yer olması gibi hedeflere uygun hareket edilmiş oluyor.
• Döngüsel ekonomi sayesinde çevresel etkiler azaltılıyor. Bu da doğal dengenin korunması anlamına geliyor.

Sözü edilen tüm bu faydaların yanı sıra iklim değişikliği ile mücadele etmek için de döngüsel ekonominin kullanılması gerekir. Çünkü sürdürülebilir pratiklerin hayata geçirilmesi, iklim değişikliğinin önüne geçmek açısından önemli bir fayda sağlar. Kişilerin sürdürülebilir bir yaşamının olması, üretim ve tüketim süreçlerinin bilinçli bir hal almasıyla bağlantılı. Yani aslında döngüsel ekonomiye geçerek kişilerin sürdürülebilir bir yaşamla buluşması mümkündür. Bu noktada dikkate alınması gerekenlerden biriyse döngüsel ekonomi uygulamalarıdır. Uygulamaların nasıl yapıldığı ve ne gibi eylemler barındırdığı fayda sağlamaktadır.

Döngüsel Ekonomi Neden Önemlidir?

Bilindiği üzere döngüsel ekonomi, dünyadaki kaynakların israf edilmeden kullanılmasını sağlıyor. Gelecek nesillerin tükenmiş bir dünya endişesinden arınmasına yardımcı olma amacı barındırıyor. Diğer yandan geleceğin daha verimli, kullanılabilir olmasında da etkisinin olduğu biliniyor. Kaynak tüketiminin azaltılması, ihtiyaçlarınıza cevap vermenizi sağlayan bir yaklaşım. Hatta Türkiye artık bu döngüye ayak uydurmak zorunda. Çünkü dünyadaki en büyük ticaret partneri olan AB bünyesinde pek çok gelişmenin yaşandığı biliniyor.

Paris anlaşmasına bağlı olarak ülkeler hedeflerine ulaşmaya çalışıyorlar. Bunun için de özellikle karbon ayak izlerinin olabildiğine düşürülmesi gerekiyor. Karbon ayak izlerinin düşmesi için de bu kaynakların tekrar tekrar kullanılması önemli. Üretim sırasında daha az enerji kullanarak da bu durumun gerçekleşmesi mümkün görünüyor.

Türkiye’de döngüsel ekonomi incelendiği zaman da bu konu ile ilgili bir projenin başlatıldığı biliniyor. Toplamda otuz altı ay süren bu proje için AB fonundan da destek alınıyor. Projeyle beraber döngüsel ekonomiye geçiş hakkında Türkiye’nin sahip olduğu kapasitenin AB modeli doğrultusunda güçlenmesini amaç ediniyor. Bu projeyle beraber AB döngüsel ekonomi modeli baz alınmış oluyor. Böylece Türkiye’nin döngüsel ekonomiye geçiş potansiyeli inceleniyor. Sonrasında da Türkiye için en uygun olan stratejinin geliştirilmesi amaçlanıyor. Bu da ülkenin geride kaldığı ve hızlıca aradaki farkı kapatması gereken konulardan biri olarak yorumlanıyor. Döngüsel ekonomi eylem planı ile ülke sınırlarında daha iyi bir noktaya ulaşabilmek de mümkün. Merkez yönetiminin yaptığı değişiklikler, döngüsel yaşam tarzının yerleşmesinde de umut vaat ediyor.

Döngüsel Ekonomiye Geçiş Süreci Nasıldır?

Geleneksel ekonomi, yalnızca kar etme amacı bulunduruyor. Bunun yanı sıra sürdürülebilir döngüsel ekonomi çeşidi, pek çok fırsatla bir araya gelmenizi mümkün hale getiriyor. Söz konusu noktada hem kısa hem de uzun zaman aralığında fırsatların değerlendirilmesi de oldukça basit. Özellikle geçişin gerçekleştirilmesi, yeşil dönüşümün yaşanması için etkili adımların atılması gerekiyor. Genel olarak döngüsel ekonomiye geçiş sırasında hayata geçirilmesi gereken eylemler de oldukça önemli.

• Atıkların yönetilmesi ve geri dönüşüm faaliyetleri,
• Emisyon azaltma,
• Yenilenebilir enerjinin kullanılması,
• Ürünlerin çevreci ürünler olması,
• Eski olan ürünlerin değiştirilmesi,
• Mevcutta bulunan ürünlerin korunması,
• İş modellerinin iyileştirilmesi,
• İş birliğinin sağlanması
• Şeffaflıkla hareket edilmesi gibi eylemler de büyük bir önem arz ediyor.

Döngüsel ekonomi modeli için değişiklik sürecine girilirken atıklara dikkat edilmelidir. Atıkların atılmaması, yeniden kullanımı adına söz konusu farkındalıklara önem verme gibi haller öne çıkıyor. Ürünlerin üretimi sırasında kullanılacak olan atıkların geri kazandırılmasıyla ilgili pek çok tanımın var olduğu da biliniyor. Bu tanımlardan birisi aşağı dönüşüm. Aşağı dönüşüm, atıkların kendisinden daha küçük değerde olan bir maddeye dönüştürülmesidir. Bu da atık kumaşlar kullanılarak ikinci kalite bir iplik elde edilmesi şeklinde örneklendirilmektedir.

İleri dönüşüm, atıkların kendisinden daha değerli bir maddeye dönüştürülmesi anlamına gelir. Yani atık kâğıtlar kullanılarak kâğıt bardak üretimi mümkündür. Geri dönüşümde atılan atıklar, yeniden işlemlerden geçirilmektedir. Bunun sonucunda ürün yine aynı maddeye dönüştürülmektedir. Bu noktada en önemli faktör, ilk günkü gibi görünüyor olmasıdır. Tüm bu detaylarla beraber döngüsel ekonomi uygulamaları uluslararası alanda bir hayli hızlı ilerliyor. Böylece çevresel etkilerin ve emisyonların azalması bekleniyor.