Toprak Kirliliği Nedir? Önlemek için Neler Yapılabilir?

Toprak kirliliği, 20. yüzyılın başlarından itibaren modern tarıma geçilmesi ve beraberinde sanayileşmenin hızlanması ile toprak kirliliği artık bir çevre kirliliği olarak ortaya çıkmaya başlamıştır.  Önce ki asırlara bakıldığında  toprak kirliliği sorunu kullanılan güç ve enerji kaynaklarının talebi karşılayamaması , insan nüfusunun azlığı, sanayinin yeterince gelişmemiş olması gibi sebeplerle ve diğer çevre faktörlerinin olmamasından ötürü görülen bir sorun olmamaktadır. 20. yüzyılın sonlarına doğru artan hızlı nüfus ile birlikte tarım ve beraberinde gelişen sanayi ve teknolojinin hızla büyümesi sonucunda toprak kirliliği artmaya başlamış ve bir sorun olarak ortaya çıkmıştır. Toprak kirliliği tanımı katı, sıvı ve radyoaktif atıklar ve kirleticiler tarafından toprağın fiziksel ve kimyasal yapısını kaybetmesidir. Toprak tüm insanlığı kapsayan bir etmen olduğu için toprakta yaşanan tüm bu olumsuz değişimler insan ve diğer üzerinde var olan bütün canlıları kuvvetle etkileyecek güce sahiptir. Özetle toprak kirliliği etkileri üzerinde yaşamını sürdüren bütün canlıları ve insanlığı olumsuz olarak önemli bir düzeyde etkilemektedir. Toprak kirliliği ile besin kaynakları kirlendiği gibi canlı organizmalar ve bitki örtüsünün olumsuz etkilendiği gözle görülür bunun yanı sıra toprağın kirlenmesini buna bağlı olarak tarımsal kalitenin düşmesine neden olurken topraktan alınması beklenen maksimum verimi düşürür.

Toprak Kirliliği Nedenleri Nelerdir?

Toprak kirliliğinin nedenleri, ileri düzeyde kentleşme ve sanayileşme ile birlikte tarımsal faaliyetlerin yürütülmesi toprak kirliliğinin nedenleri arasında gösterilen faktörlerdir. Erozyon sonucunda toprağın kayması ve yer değiştirmesi de toprak kirliliği etkenidir. Toprak kirliliğinin sebepleri arasında yanlış yer seçimi yapılması, sanayi atıklarının bacalarından çıkan gaz ve kirli sular toprağın kirlenmesine ve yapısının bozulması gösterilebilir. Sadece toprağın yüzeyinde yapılan çalışmalara değil, atmosferden kaynaklanan olumsuzluklar da toprak kirliliğine sebep olmaktadır. Dünyada toprak kirliliğine neden olan etkenler içerisinde tarım arazisi olarak kullanılması gereken toprakların üzerinde sanayi kuruluşlarının olması da önemli ölçüde geri dönüşümü güç olan kirlenmelere sebep olmaktadır. Toprak kirliliğinin nedenlerinden bir diğeri de tarımsal teknolojinin gelişmesi sonucunda mineral gübrelerin ve tarım ilaçlarının kullanılması, sanayi atıklarının toprağa karışması ya da bilinçli olarak bırakılması da toprak kirliliğini ortaya çıkarır. Toprak kirliliğine sebep olan diğer bir etmen ise tarımsal faaliyetlerde kullanılan kimyasal gübreler ve ilaçlardır. Tarımsal faaliyetlerde kullanılan kimyasal ilaçların bilinçsiz ve fazla kullanımı sonucu, kimyasal maddelerin toprakta birikimi artar ve doğal yapının bozulmasına sebep olur. Demir, çinko, bakır, mangan, bor gibi besin maddelerini içeren yapay gübrelerin fazla ve bilinçsiz kullanımı sonucu, toprağın doğal yapısı zara görür ve toprak kirliliği sorunu meydana gelmektedir. Bunlar haricinde bireysel olarak insanlar da toprak kirliliğine sebep olmaktadır.

Toprak Kirliliği Hakkında Detaylı Bilgi

Gelişigüzel çevreye dökülen çöpler, küçük işletme atıkları ve ev atıkları yerleşim birimleri çevresinde toprak kirliliğine sebep olmaktadır. Ayrıca; ormanların insanlar tarafından zarar görmesi , tarla olarak kullanmak için yakılması , tarım arazilerinin yanlış şekilde işlenmesi, mera ve çayırların amacının dışında kullanımı gibi sebeplerle oluşan toprak erozyonu, bugün dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi, Türkiye’de de en önemli çevre sorunlarından biri olan toprak kirliliği olarak karşınıza çıkmaktadır. Yerleşim alanlarından ortaya çıkan evsel atıkların rastgele bırakıldığı alanlar ile kanalizasyon şebekelerine filtre takılmadan, direkt olarak toprağa bırakıldığı noktalarda toprak kirliliği sorunu ortaya çıkmaktadır. Bir diğer neden ise anız yakımıdır. Anız yakımıyla beraber toprağın yüzey kısmında bulunan doğal madde kaybolur. Bu doğal maddeler toprağın yağmur sularının emilmesini ve toprakta tutulmasını sağlamak, gruplaşmayı sağlayarak erozyonla taşınmayı önlemek ve toprağın havalanmasını sağlamak gibi önemli işlevleri vardır. Anızın yakımı esnasında toprağın üst katmanının ısısı 50-75 dereceye kadar çıkar ve bu sebeple organizmalar büyük oranda zarar görür. Yapılan araştırmalar sonucunda; anız yakmanın toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerine zarar verdiği, verimini düşürdüğü ve biyolojik dengeyi olumsuz yönde etkilediği tespit edilmiştir.

Toprak Kirliliği Çözüm Yolları

Toprak kirliliği çözüm yolları arasında ilk olarak karşınıza çıkan ana unsur geri dönüşümdür. Bu noktada yapılması gereken çıkan atığı azaltmaktan geçmektedir. Bu sebepten ötürü kullandığınız tüm ürünlerin geri dönüştürülmesi ve geri kullanımı çok önemlidir. Yeniden kullanım ve geri dönüşüm ile atıkların oluşturacağı zararı en az düzeye indirilmesine yardımcı olabilirsiniz.. Daha sonra ise geri kullanım sonrasında ise atık yönetiminin düzenli ve kontrollü bir şekilde yapılmasıdır. Atıkların geri dönüşüm sürecinin yanlış yapılması ile atıklar düzgün bir şekilde bertaraf edilmiyor ve toprağa zararlı kimyasallar bırakabiliyor.  Toprak kirliliğin en önemli nedenlerinden diğeri ise düzgün işlemeyen atık yönetimidir. Çiftçilerin ve büyük sanayi kuruluşlarına toprak kirliliği hakkında bilgi verilmelidir. Toprağı kirletmemenin bireysel en kolay yolu da çöpe atılan yiyecek miktarını azaltmak.  Ayrıca alışveriş yaparken alınan her yiyecek bir enerji gerektirir ve toprağı kirletir. İhtiyacınız kadar tüketerek ve daha az atık ortaya çıkararak, önemli besinlerin çöplere  girmesini önleyebilirsiniz ve  böylece toprağı korumuş olur toprak kirliliğini önlemiş olursunuz. Dünya üzerinde oluşan toprak kirliliği sadece bireysel olarak kişileri etkilemenin yanı sıra direkt olarak canlıları da hedef almaktadır. Canlıların yaşadığı doğal ekosisteme zarar vererek soylarınının tükenmesine sebebiyet verilmektedir. Bu durumu ortadan kaldırmak için hem toprak kirliliğini hem de çevre kirliliğini önlemek son derece önemlidir. Tüm bu durum için 4EN üzerinden çeşitli hizmetleri alabilirsiniz.