Sürdürülebilirlik Raporu Kimler Tarafından, Nasıl Hazırlanır

Sürdürülebilirlik, genel anlamıyla devamlı var olabilmeyi kapsamaktadır. 21. yüzyılda bu kavram daha çok, insanlığın doğa kapasitesinin sınırlarına göre yaşayabilmesi ve doğal kaynakların devamlılığının sağlanabilmesi için dengeli bir ortam yaratabilmesini amaçlar. Gün geçtikçe daha da belirginleşen çevresel sorunların karşısında şirketlerin, ülkelerin ve insanların yaşam biçimleri sonucu doğada bıraktıkları izleri anlayabilmeleri ve verdikleri zararı minimum etkiye indirebilmeleri için sosyal ve politik önlemler alınması gerekmektedir. Bu sebeple sürdürülebilirlik oldukça geniş bir tanımı kapsamaktadır.  Birleşmiş Milletler Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu (WCED), 1987 yılında sürdürülebilirliği “gelecek nesillerin ihtiyaçlarını karşılayabilmelerini riske atmadan bugünün ihtiyaçları için yapılması gereken çalışmalar” olarak tanımlanmış ve bu kavramın anlamını tek bir çatı altında birleştirmiştir. Kurumsal sürdürülebilirlik, bilgiye ve teknolojik gelişmelere ulaşım kolaylığı sebebiyle şirketler için oldukça önemli kavramlardan biridir. İletişim ve haberleşme ağlarının gelişmesi, şirketlerin potansiyelleri ve gelecekleri hakkında yatırımcılara, paydaşlara ve müşterilere inceleme şansı verir. Kurumsal sürdürülebilirlikte, şirketlerin dola üzerinde bıraktıkları tahribatı en aza indirmek ve bu çerçevede yaşamaya devam edebilmek için yapılması gereken çalışmalar bütünüdür. Çevresel faktörlerin yanında şirketler ekonomik ve sosyal boyutta da etkiledikleri alanların hayat standartlarını artırmayı amaç edinirler. Şirketler, sürdürülebilirlik raporları ile kurumsal sürdürülebilirliğe yaptıkları katkıları kanıtlama şansı bulurlar. Sürdürülebilirlik raporu şirketlerin faaliyetlerinin, projelerinin bulundukları bölgedeki canlı yaşamına engel olmayan ve zararlı olmayan aynı zamanda enerji kaynaklarını sağlıklı bir şekilde kullanmak için dengeli bir çalışma sistemine sahip olduğunu denetleyen belgelerdir. Belgeleme, şirketlerin sadece çevresel sorundaki sorumluluklarını anlamları ve bunu azaltmaları için değil aynı zamanda var olan riskleri belirleyip paydaş katılım süreçlerini de en iyi şekilde yönetebilmeleri ve bulunan riskleri fırsata dönüştürmeleri için de pratik bir araçtır.

Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporları

Sürdürülebilirlik raporu hazırlanırken yalnızca tek bir yöntemden bahsedilmez. Farklı kuruluşlar tarafından yayınlanan farklı standartlar bulunur.  Şirketler kendi yapılarında uygulanabilecek standartlar arasından seçimlerini yaparak kendi raporlarını oluşturabilirler. Her şirketin raporları sunma sıklığı ve yöntemi birbirinden farklıdır. Bu tercih şirketlerin kendi tercihine bırakılmıştır. Standartlarda değişiklik gösterilebilir fakat temelde şirketin çevre politikaları, kaynak kullanımı, yaşam standartları ve insan haklarına yönelik belli başlı kuralları vardır. Uygulanması gereken standartlar çerçevesinde çalışmalar ve incelemeler yapılır, riskler değerlendirilip belirlenir, iyileştirme planları ve aksiyonları geliştirilir ve son olarak raporlama işlemi yapılır. Kurumsal sürdürülebilirlik raporu çalışmaları için uluslararası geçerliliğe sahip standartların belirlendiği 3 rehber vardır. İlki Küresel Raporlama Girişimi (GRI), ikincisi Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi (UNGC), üçüncüsü ve son olarak Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü (OECD) Standardı. Dünyada en çok tercih edilen raporlama standart ise Küresel Raporlama Girişimi (GRI)’dır. Türkiye’de ise en çok tercih edilen sistem olan Küresel Raporlama Girişimi (GRI)’dan önce Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi (UNGC)’ne ve Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü (OECD) Standartlarını inceleyelim. Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi (UNGC) (UN Global Compact), sürdürülebilir yöntemleri ve sosyal sorumluluk politikalarını benimsemek ve aktif olarak kullandırmaya teşvik eden Birleşmiş Milletler tarafından geliştirilmiş rehber niteliği taşıyan kurallardır. Bağlayıcı olmayan bu kurallar, çevre, yolsuzlukla mücadele, insan hakları ve işçi hakları başlıklarında yoğunlaşır. Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü (OECD), (Organisation for Economic Co-operation and Development) ise ekonomiden tarıma inovasyondan sağlığa kadar birçok farklı alanda şirket, ülke, kurum vs. birçok boyutta çeşitli standartlar oluşturulmuş ve düzenli olarak halka açık, şeffaf şekilde raporlamalar yapılır. Örgüt, kurumsal sürdürülebilirlikte ise yeşil büyüme ve sürdürülebilir kalkınma başlıkları altında rehber niteliğinde çalışmalar ve belgeler yayınlamaktadır.

Sürdürülebilirlik Raporu Özellikleri

Küresel Raporlama Girişimi (Global Reporting Initiative) (GRI)’da işletmeler devlet yönetimleri ve diğer kuruluş ve kurumlarda insan hakları, yolsuzlukla mücadele ve iklim değişikliği gibi konularda etkenleri ve edilgenlere anlamalarına ve sürdürülebilir yöntemler geliştirebilmeleri için rehberlik eden bağımsız bir kuruluştur. GRI Sürdürülebilirlik Raporu nüfus artışı, sanayileşme, enerji kullanımı ve kentleşme gibi olay ve olguların sonucunda sürdürülebilir ekonomiye olan etkilerini anlayıp iyileştirmeler ve risk yönetimi için firmaları teşvik eder farklı bölgelerde ve büyüklükteki kurum ve kuruluşların başvurabileceği şeffaf anlaşılır ve güvenilir bir yöntem sunar. GRI Raporlama firmaların ekonomik sosyal ve çevresel ana başlıkları ile belirlenen birçok standart göz önünde bulundurularak hazırlanır raporlamanın sonucunda firmanın sürdürülebilirlik ölçütü değerlendirilmeye alınır. Dünyanın en çok tercih edilen GRI Sürdürülebilirlik Raporu Standartlarında, yenilenen şartlar ve teknolojilere göre seneler içerisinde güncellenmeye devam eden sistemde 1 Temmuz 2018 tarihinden itibaren G4 kılavuzundan GRI standartlarına geçilmiş ve gelişen yapısı sayesinde daha güvenilir bir belge haline gelmiştir. İyi bir rapor kıyaslanabilir, anlaşılır ve en önemlisi şeffaf olmalıdır, bütünlük göstermeli ve şirketin sürdürülebilirlik alanındaki performansında en geniş çerçevede değerlendirilmelidir. Belgede öncelikler belirlenerek ayrıntılı şekilde bilgiler toplanmalı, sürekliliğin ve değişimlerin takibi için yıllık ya da iki yıllık dönemlerle raporlandırılabilmelidir. Birbirini takip eden raporlar tutarlı olmalı ve gelişim göstermelidir. Kurumun çevresel, ekonomik ya da sosyal boyutlardaki performansını açıklama ve geliştirmeyi hedeflemeli, yenilikçi yaklaşımlarda bulunmalı ve risk yönetimi ihtiyaçlarına cevap verebilir olmalıdır. İyi bir sürdürülebilirlik raporu nedir sorusu farklı şekillerde yanıtlanabilir. Bu raporu hazırlarken temel birkaç şeyden uzak durmanız gerekir; Rapor yalnızca bir pazarlama unsuru olarak görülmemeli, sürdürülebilirlik kavramını beslemelidir. Ek bir çalışma şeklinde uygulanacak kurumsal bir sosyal sorumluluk olarak değil şirketin temel stratejilerinden biri olarak görülmelidir. Yalnızca itibar için yapılmamalıdır. Düşük kapsamlı değil sürdürülebilirlik performansını en geniş şekilde değerlendirecek kapsamada yapılmalıdır.

Sürdürülebilirlik raporu düzenlenirken ilk olarak firmanın hangi kaynakları kullandığına ve atık politikasında nasıl bir yol izlediğine bakılır. Bugün ekolojik dengeye zarar veren firmaların itibarlarında büyük kayıplar oluşmaktadır. Firmanın üretimi birincil enerji, ağır metal, su, gaz emisyonları ve biyolojik atık başlıkları altında incelenir. Bu kaynaklar doğaya zarar vermeden kullanıldığı tespit edilen bir firmanın sürdürülebilir olduğuna kanaat getirecektir. Bir diğer yandan rapor hazırlanırken “çevresel etki” kıstası da bulunmaktadır. Bu ölçütler üretim faaliyetlerinde aktif rol oynayan kişilerin etrafa verdiği etkiler değerlendirilir. Üretim yapılırken kullanılan yöntemler çevreye etki raporunun notunu belirleyen unsurlardan biridir. Kısaca Sürdürülebilirlik Raporu bir şirketin, insan ve doğa hayatına olumlu ya da olumsuz sonuçlarını belgelendirdiği geniş çaplı bir rapordur. Faaliyetlerine devam etmek isteyen her firma bu raporu temin etmeli. Şirketler ve markalar için oldukça önemli olan bu belge ile çalışma alanlarınızı genişletebilir ve sermayenizi büyütebilirsiniz. Bu rapor ile mevcut durumları en iyi şekilde analiz edebilir ve gelecek plan ve stratejilerini bu esaslara göre uygulayabilirsiniz, bulundukları sektörde bir farklılık yaratabilir ve rekabet ortamında rakiplerinizi bir adım geride bırakabilirsiniz. Bu detaylı ve özen isteyen belgeleri toplamak için yardım alarak işlerinizi kolaylaştırabilir ve zamandan tasarruf edebilirsiniz. 4EN deneyimli ve profesyonel çalışanları ile sürdürülebilirlik raporu örneği gibi uluslararası çalışmaların önünü açacak birçok belgeyi hazırlamanıza yardımcı olabilir.